تولید ملکه زنبور عسل به روش کمانی

زنبورداران اغلب برای رفع نیاز زنبورستان خود اقدام به تولید ملکه با تعداد محدود می‌کنند.

برای این کار ابتدا در فصل مساعد سال و وفور گرده گل و شهد در منطقه از بین کندوهای خود یک کندوی پر تولید و ارام را انتخاب کرده و از قابهای حاوی نوزاد کندو به روش کمانی ملکه زنبور عسل تولید می‌کنند: 
در تولید ملکه زنبورعسل با روش کمانی جمعیتی فعال و آرام را انتخاب می کنند. این جمعیت باید تمام خواصی را که از یک ملکه خوب و جمعیت انتظار داریم داشته باشد. برای انجام این کار یکی از شان‌های پر از تخم و لاروهای خیلی جوان (یکی دو روزه) را انتخاب کرده و قسمت پایین شان را با چاقو یا تیغه داغ و تیز به صورت هلالی یا کمانی با دقت می‌برند به طوری که به سلولهای کناری آن آسیبی نرسد.
در این حالت تمام قاب‌های کندو که دارای نوزاد، لاروهای جوان و تخم روز را بدون زنبورهایی که رویشان نشسته‌اند به کندوی دیگری انتقال می‌دهند و قاب‌های با سلول‌های سر بسته را به جای آنها از سایر کندوهای کمکی به داخل کندو می‌آورند. هر گاه در این کندو سلول‌های ملکه سر بسته‌ای وجود داشته باشد فوراً آنها را خراب نموده و با دقت لاروهایشان را به بیرون می‌ریزند.
آنگاه قابی را که کمانی شکل بریده شده به صورت متناوب دو سلول را از لارو و تخم تخلیه نموده  و یک سلول را باقی می‌گذارند (با سوزن پیوند آنها را خالی می‌کنند) و مجداداً دو سلول را تخلیه و یک سلول را باقی می‌گذارند در  وسط کندو بی‌ملکه بین ۲ قاب لارو سر پوشیده آویزان می‌کنند. در اولین کنترل که بعد از ۵ روز انجام می‌گیرد تعداد زیادی سلول‌های سرباز ملکه یا پستانک در حاشیه برش کمانی دیده خواهند شد.
تمام سلول‌های کارگران را که در اطراف هر پستانک قرار دارند خراب می‌کنند و لاروهایشان را از سلول‌های بیرون می‌کشند تا هنگام جدا کردن پستانک‌های سر پوشیده در روز آخر دچار اشکال نگردد. زنبورها خودشان این سلول‌ها را تمیز خواهند کرد در کنترل دوم که ۵ روز بعد از کنترل اول صورت می‌گیرد تعدادی سلول‌های سربسته ملکه دیده خواهند شد که همگی قابل استفاده‌اند.
همین کار را به کمک ۲ جمعیت متفاوت نیز می‌توان انجام داد که در آن یک جمعیت را به عنوان جمعیت مادر انتخاب نموده و جمعیت دیگر نقش جمعیت پرستار را عهده‌دار گردد. تمام لاروها را تنها از جمعیت مادر انتخاب می‌کنند و پرستاری و بزرگ کردنشان را به عهده جمعیت پرستار واگذار می‌نمایند.
ولی قبل از آویزان کردن قاب کمانی به داخل جمعیت پرستار باید با دقت کامل جمعیت پرستار را کنترل نموده و تمام پستانک‌های موجود در ان را خراب کرد. هرگاه در جمعیت پرستار تعدادی پستانک یا لاروهای جوان کمتر از سه روز یا بالاخره تخم وجود داشته باشد زنبورها از کار کردن روی قاب کمانی خودداری خواهند کرد و ما به هدفمان که ایجاد سلول‌های ملکه زیاد روی قاب کمانی باشد نمی‌رسیم. به همین دلیل باید آنها را به کندوی دیگر انتقال داد و در مقابل تعدادی شان با سلول‌های کارگر پوشیده ولی بدوم زنبورهایی که رویشان نشسته‌اند از کندوهای دیگر به کندوی پرستار منتقل نمود. ملکه کندوی پرستار نیز باید از قبل حذف گردد.
 

منبع : زنبورعسل و پرورش آن (شهرستانی، نعمت الله)